ნარკომანია-სოციალური პრობლემა
ნარკომანია მხოლოდ დაავადება როდია; იგი ცხოვრების წესია, გზა, რომელსაც ადამიანი ინტელექტის, სხეულისა და სულის განადგურებამდე მიჰყავს. სამწუხაროდ, უკანასკნელ წლებში ნარკომანია ჩვენი ცხოვრების თანამგზავრად იქცა. ბევრმა მხოლოდ ნარკომანების ერთი შეხედვით ამოცნობა კი არ ვისწავლეთ, არამედ ახლობლებსა და მეგობრებს შორის მათ არსებობასაც შევეგუეთ. არავისთვის არის საიდუმლო, რომ ახალგაზრდების თითქმის ნახევარს ამა თუ იმ ნარკოტიკისთვის ერთხელ მაინც გაუსინჯავს გემო. ტელევიზიით თუ პრესით თითქმის ამომწურავ ინფორმაციას ვიღებთ ამ დამღუპველი სენის შესახებ, და მაინც, ნარკომანთა რაოდენობა დღითი დღე იზრდება.
ნარკომანია ქრონიკული დაავადებაა, რომელიც გამოწვეულია სამკურნალო და არასამკურნალო ნარკოტიკული ნივთიერებების ბოროტად გამოყენებით. მას ახასიათებს პათოლოგიური ლტოლვა ნარკოტიკული ნივთიერებისადმი, მისაღები დოზის ზრდის ტენდენცია და ფიზიკური დამოკიდებულების ჩამოყალიბება. იგი საყოველთაოდ მიღებული მორალურ-ზნეობრივი ნორმებისგან გადახრილი ქცევაა.
ნარკომანია ქრონიკული დაავადებაა, რომელიც გამოწვეულია სამკურნალო და არასამკურნალო ნარკოტიკული ნივთიერებების ბოროტად გამოყენებით. მას ახასიათებს პათოლოგიური ლტოლვა ნარკოტიკული ნივთიერებისადმი, მისაღები დოზის ზრდის ტენდენცია და ფიზიკური დამოკიდებულების ჩამოყალიბება. იგი საყოველთაოდ მიღებული მორალურ-ზნეობრივი ნორმებისგან გადახრილი ქცევაა.
მომხმარებელთა ჯგუფები
ნარკომანია უმთავრესად გავრცელებულია 35 წლამდე ასაკის ქალაქში მცხოვრებ მამაკაცებს შორის, თუმცა შეიმჩნევა მომხმარებელი ქალების რაოდენობის მატებაც. საგანგაშო ის არის, რომ ნარკომანების უმეტესობა 25 წლამდე ასაკისაა. მართალია, ნარკომანია უმთავრესად ქალაქების პრობლემაა, მაგრამ ბოლო ხანს მისდამი ლტოლვა ქალაქებიდან საკმაოდ მოშორებულ სოფლებშიც გაიზარდა. განათლების დონის მიხედვით ნარკომანები თანატოლებისგან არ გამოირჩევიან: მათ უმრავლესობას (83,3%) აქვს საშუალო, არასრული უმაღლესი და უმაღლესი განათლება, 61,7% შრომობს, 5,8 % სწავლობს; არც სწავლობს და არც მუშაობს 24,8%. 46% ნასამართლევია. ამათგან ყოველი მეორე სასჯელმოხდილია ან იხდის სასჯელს იმ დანაშაულის გამო, რომელიც პირდაპირ თუ ირიბად ნარკოტიკების მოხმარებას უკავშირდება. ყოველი მეოთხე მათი არაკანონიერი დამზადების, შეძენის, შენახვის, გადატანის გამოა დასჯილი. ყოველი მეორე ცხოვრობს ოჯახში, რომლის წევრიც ბოროტად იყენებდა ალკოჰოლს ან ნარკოტიკულ საშუალებებს, ნასამართლევი ან მძიმე ავადმყოფია. ნარკოტიკული ნივთიერებებისადმი ლტოლვა ხშირად ყალიბდება ფსიქიკური ან ნერვული დაავადებების მქონეთა ოჯახის წევრებს შორის.
ნარკომანია უმთავრესად გავრცელებულია 35 წლამდე ასაკის ქალაქში მცხოვრებ მამაკაცებს შორის, თუმცა შეიმჩნევა მომხმარებელი ქალების რაოდენობის მატებაც. საგანგაშო ის არის, რომ ნარკომანების უმეტესობა 25 წლამდე ასაკისაა. მართალია, ნარკომანია უმთავრესად ქალაქების პრობლემაა, მაგრამ ბოლო ხანს მისდამი ლტოლვა ქალაქებიდან საკმაოდ მოშორებულ სოფლებშიც გაიზარდა. განათლების დონის მიხედვით ნარკომანები თანატოლებისგან არ გამოირჩევიან: მათ უმრავლესობას (83,3%) აქვს საშუალო, არასრული უმაღლესი და უმაღლესი განათლება, 61,7% შრომობს, 5,8 % სწავლობს; არც სწავლობს და არც მუშაობს 24,8%. 46% ნასამართლევია. ამათგან ყოველი მეორე სასჯელმოხდილია ან იხდის სასჯელს იმ დანაშაულის გამო, რომელიც პირდაპირ თუ ირიბად ნარკოტიკების მოხმარებას უკავშირდება. ყოველი მეოთხე მათი არაკანონიერი დამზადების, შეძენის, შენახვის, გადატანის გამოა დასჯილი. ყოველი მეორე ცხოვრობს ოჯახში, რომლის წევრიც ბოროტად იყენებდა ალკოჰოლს ან ნარკოტიკულ საშუალებებს, ნასამართლევი ან მძიმე ავადმყოფია. ნარკოტიკული ნივთიერებებისადმი ლტოლვა ხშირად ყალიბდება ფსიქიკური ან ნერვული დაავადებების მქონეთა ოჯახის წევრებს შორის.
ნარკოტიკის ტიპები
ნარკოტიკებს აჯგუფებენ მათი წარმოშობისა და ორგანიზმზე მოქმედების დიაპაზონისა თუ ხარისხის მიხედვით. ცნობილია:
ოპიატები (მორფინი, პრომედოლი, ფენადოლი და სხვა);
ე. წ. მფრინავი ნარკოტიკულად მოქმედი ნივთიერებანი;
ფსიქოსტიმულატორები (ჩვეულებრივი სტიმულატორები);
კანაფის პრეპარატები (ჰაშიშური ნარკოტიკები);
ტკივილგამაყუჩებლები.
ნარკოტიკებს აჯგუფებენ მათი წარმოშობისა და ორგანიზმზე მოქმედების დიაპაზონისა თუ ხარისხის მიხედვით. ცნობილია:
ოპიატები (მორფინი, პრომედოლი, ფენადოლი და სხვა);
ე. წ. მფრინავი ნარკოტიკულად მოქმედი ნივთიერებანი;
ფსიქოსტიმულატორები (ჩვეულებრივი სტიმულატორები);
კანაფის პრეპარატები (ჰაშიშური ნარკოტიკები);
ტკივილგამაყუჩებლები.
გამოყოფენ ნარკოტიკების მიღების რამდენიმე მიზეზს სოციალურს:
ალკოჰოლიზმითა და ნარკომანიით დაავადებული მშობლები, ემოციური კონტაქტის უქონლობა, არასრული ოჯახი;
საცხოვრებელ არეალში ნარკოტიკულ ნივთიერებათა ფართო გავრცელება და ბოროტად გამოყენება;
ახალგაზრდებს შორის არაადეკვატური არსებობის პოლიტიკა: რეალური პროფესიისა და სამუშაოს უქონლობა, ბევრი თავისუფალი დრო, უსაქმობა.
კონსტიტუციურ-ბიოლოგიურს:
ფსიქიკური ან ნარკოლოგიური დაავადებებისადმი გენეტიკური განწყობა;
ტრადიციულს:
საცხოვრებელ არეალში ნარკოტიკული ნივთიერებების მოხმარების რელიგიური თუ სხვა ტრადიცია;
ინდივიდუალურ-ფსიქოლოგიურს:
ავტორიტეტული თანატოლების ან უფროსების მიბაძვა;
უარყოფითი განცდების ნეიტრალიზების მცდელობა;
თანატოლების წრის შეხედულებებისადმი შესაბამისობის სურვილი;
ანომალიური პიროვნული თვისებები (ავანტიურიზმი, აგზნებადობა, მომატებული ან, პირიქით, დაქვეითებული თვითშეფასება, მერყევი ხასიათი);
უფროსებისადმი (მშობლებისა და პედაგოგებისადმი) მიმართული საპროტესტო რეაქციები;
თვითდესტრუქციული ქცევა...
ალკოჰოლიზმითა და ნარკომანიით დაავადებული მშობლები, ემოციური კონტაქტის უქონლობა, არასრული ოჯახი;
საცხოვრებელ არეალში ნარკოტიკულ ნივთიერებათა ფართო გავრცელება და ბოროტად გამოყენება;
ახალგაზრდებს შორის არაადეკვატური არსებობის პოლიტიკა: რეალური პროფესიისა და სამუშაოს უქონლობა, ბევრი თავისუფალი დრო, უსაქმობა.
კონსტიტუციურ-ბიოლოგიურს:
ფსიქიკური ან ნარკოლოგიური დაავადებებისადმი გენეტიკური განწყობა;
ტრადიციულს:
საცხოვრებელ არეალში ნარკოტიკული ნივთიერებების მოხმარების რელიგიური თუ სხვა ტრადიცია;
ინდივიდუალურ-ფსიქოლოგიურს:
ავტორიტეტული თანატოლების ან უფროსების მიბაძვა;
უარყოფითი განცდების ნეიტრალიზების მცდელობა;
თანატოლების წრის შეხედულებებისადმი შესაბამისობის სურვილი;
ანომალიური პიროვნული თვისებები (ავანტიურიზმი, აგზნებადობა, მომატებული ან, პირიქით, დაქვეითებული თვითშეფასება, მერყევი ხასიათი);
უფროსებისადმი (მშობლებისა და პედაგოგებისადმი) მიმართული საპროტესტო რეაქციები;
თვითდესტრუქციული ქცევა...
კვლევის მიზანი
ნარკომანია, როგორც
სოციალური სტიგმა
და ნარკომანი,
როგორც დისკრიმინაცია
არასამთავრობო ორგანიზაციები ამტკიცებენ – საქართველოში 300 ათასამდე ნარკომანიაო! შესაბამისად, 300 ათასი “დამნაშავე”, “კრიმინალი”, “ბოროტმოქმედი”… ბოლოს და ბოლოს, 300 ათასი პოტენციური გადამხდელი, რომელიც ბიუჯეტს იმაზე უკეთ ავსებს, ვიდრე კანონმორჩილი მოქალაქე კომუნალური გადასახადების დაფარვით მოახერხებდა. მას შემდეგ, რაც ნარკომანიაზე ზრუნვა შინაგან საქმეთა სამინისტროს პრეროგატივა გახდა, კომერციულად მომგებიანი პროცესების მენეჯმენტი წარმატებით ახორციელებს – 2006 წლის 15 აგვისტოდან ნარკოტიკების მომხმარებელი ჯარიმის სახით 75 ლარის ნაცვლად 500 და 2000 ლარს იხდის…
არასამთავრობო ორგანიზაციები ამტკიცებენ – საქართველოში 300 ათასამდე ნარკომანიაო! შესაბამისად, 300 ათასი “დამნაშავე”, “კრიმინალი”, “ბოროტმოქმედი”… ბოლოს და ბოლოს, 300 ათასი პოტენციური გადამხდელი, რომელიც ბიუჯეტს იმაზე უკეთ ავსებს, ვიდრე კანონმორჩილი მოქალაქე კომუნალური გადასახადების დაფარვით მოახერხებდა. მას შემდეგ, რაც ნარკომანიაზე ზრუნვა შინაგან საქმეთა სამინისტროს პრეროგატივა გახდა, კომერციულად მომგებიანი პროცესების მენეჯმენტი წარმატებით ახორციელებს – 2006 წლის 15 აგვისტოდან ნარკოტიკების მომხმარებელი ჯარიმის სახით 75 ლარის ნაცვლად 500 და 2000 ლარს იხდის…
კვლევის მეთოდი
თეორიული ნაწილი: თავდაპირველად განვიხილავ ნარკომანიისა
და ნარკობიზნესის წინააღმდეგ მიღებულ კონვენციებს, საქართველოს საკანონმდებლო ბაზას,
განხორციელებულ პროექტებს და მათ დასკვნებს. პრაქტიკული ნაწილი: საზგადოებრივი
გამოკითხვები (საქართველოს მოქალაქეები). სიღრმისეული ინტერვიუები (კომპეტენტური პირები).
კვლევის აღწერა
ტერმინი “ნარკოტიკი” ბერძნული წარმოშობისაა (Narkoticos) და ნიშნავს დამაძინებელს, გამაბრუებელს; თუმცა მალე ამ ცნებაში
გაერთიანდა ისეთი საშუალებებიც, რომელთა მთავარი მახასიათებელი სულაც არ არის ძილის გამოწვევა ისევე, როგორც მრავალი საძილე საშუალება არ არის ნარკოტიკი.
ნარკომანია მხოლოდ დაავადება როდია; იგი ცხოვრების წესია, გზა, რომელსაც ადამიანი ინტელექტის, სხეულისა და სულის განადგურებამდე მიჰყავს. სამწუხაროდ, უკანასკნელ წლებში ნარკომანია ჩვენი ცხოვრების თანამგზავრად იქცა. ბევრმა მხოლოდ ნარკომანების ერთი შეხედვით ამოცნობა კი არ ვისწავლეთ, არამედ ახლობლებსა და მეგობრებს შორის მათ არსებობასაც შევეგუეთ. არავისთვის არის საიდუმლო, რომ ახალგაზრდების თითქმის ნახევარს ამა თუ იმ ნარკოტიკისთვის ერთხელ მაინც გაუსინჯავს გემო. ტელევიზიით თუ პრესით თითქმის ამომწურავ ინფორმაციას ვიღებთ ამ დამღუპველი სენის შესახებ, და მაინც, ნარკომანთა რაოდენობა დღითი დღე იზრდება.
ნარკომანია ქრონიკული დაავადებაა, რომელიც გამოწვეულია სამკურნალო და არასამკურნალო ნარკოტიკული ნივთიერებების ბოროტად გამოყენებით. მას ახასიათებს პათოლოგიური ლტოლვა ნარკოტიკული ნივთიერებისადმი, მისაღები დოზის ზრდის ტენდენცია და ფიზიკური დამოკიდებულების ჩამოყალიბება. იგი საყოველთაოდ მიღებული მორალურ-ზნეობრივი ნორმებისგან გადახრილი ქცევაა.
რომელი ნარკოტიკია ყველაზე საშიში ადამიანისთვის?
ნარკომანია მხოლოდ დაავადება როდია; იგი ცხოვრების წესია, გზა, რომელსაც ადამიანი ინტელექტის, სხეულისა და სულის განადგურებამდე მიჰყავს. სამწუხაროდ, უკანასკნელ წლებში ნარკომანია ჩვენი ცხოვრების თანამგზავრად იქცა. ბევრმა მხოლოდ ნარკომანების ერთი შეხედვით ამოცნობა კი არ ვისწავლეთ, არამედ ახლობლებსა და მეგობრებს შორის მათ არსებობასაც შევეგუეთ. არავისთვის არის საიდუმლო, რომ ახალგაზრდების თითქმის ნახევარს ამა თუ იმ ნარკოტიკისთვის ერთხელ მაინც გაუსინჯავს გემო. ტელევიზიით თუ პრესით თითქმის ამომწურავ ინფორმაციას ვიღებთ ამ დამღუპველი სენის შესახებ, და მაინც, ნარკომანთა რაოდენობა დღითი დღე იზრდება.
ნარკომანია ქრონიკული დაავადებაა, რომელიც გამოწვეულია სამკურნალო და არასამკურნალო ნარკოტიკული ნივთიერებების ბოროტად გამოყენებით. მას ახასიათებს პათოლოგიური ლტოლვა ნარკოტიკული ნივთიერებისადმი, მისაღები დოზის ზრდის ტენდენცია და ფიზიკური დამოკიდებულების ჩამოყალიბება. იგი საყოველთაოდ მიღებული მორალურ-ზნეობრივი ნორმებისგან გადახრილი ქცევაა.
რომელი ნარკოტიკია ყველაზე საშიში ადამიანისთვის?
ნარკოტიკისგან მომდინარე საშიშროება შეიძლება ორი სხვადასხვა კუთხით შევაფასოთ. ერთის მხრივ, საზოგადოებისთვის მავნეობის თვალსაზრისით, ყველაზე დიდ პრობლემას ქმნის თამბაქოსა და ალკოჰოლის მოხმარება, რაც განაპირობებს გულ-სისხლძარღვთა სისტემის მძიმე დაავადებებსა და სიკვდილს. სტატისტიკური კვლევის მიხედვით, ამ ნივთიერებების მიერ გამოწვეული სიკვდილიანობის მაჩვენებელი მრავალჯერ აღემატება ყველაზე აგრესიული, კუსტარულად დამზადებული პოპულარული ნარკოტიკების – მეტამფეტამინების (მაგ.: ვინტი) და დეზომორფინის, იგივე “ნიანგის” მიერ გარდაცვლილთა რაოდენობას.
მეორე მხრივ კი ხსენებული კუსტარული ნარკოტიკები იმდენად მძიმე და შეუქცევად ცვლილებებს იწვევს ნარკომომხმარებლებში, რომ მათი გამოყენების ინდივიდუალური შედეგები გაცილებით უფრო მძიმეა, ვიდრე თამბაქოს, ან ალკოჰოლის მოხმარებისა. რადგან აღნიშნულ ნარკოტიკებს გაცილებით მცირე რაოდენობის ადამიანები მოიხმარენ ალკოჰოლთან და თამბაქოსთან შედარებით, შესაბამისად, მათ მიერ გამოწვეული ზიანის დონე უფრო დაბალია ზოგადად სოციუმისთვის.
როგორ ხდება ნარკომანიის მკურნალობა და რა შემთხვევაშია ეფექტური?
წამალდამოკიდებულთა მკურნალობის სხვადასხვა მეთოდი არსებობს, რომელთაგან ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში ხდება ოპტიმალური მიდგომის შერჩევა. მკურნალობის მეთოდებს შორის აღსანიშნავია დეტოქსიკაცია და ჩანაცვლებითი თერაპია.
დეტოქსიკაციის დროს ნარკოლოგიურ კლინიკაში ხდება ნარკოტიკული ტოქსინებისგან გათავისუფლება და ამ ფონზე მოსალოდნელი აბსტინენციის სინდრომის (ე. წ. ლომკების) შედარებით უმტკივნეულოდ გადატანა სხვადასხვა ფარმაკოლოგიური საშუალებით. ბევრი კლინიკა ამ პროცესში ფარმაკოლოგიურ საშუალებებთან ერთად იყენებს ფიზიოთერაპიულ პროცედურებსა და სხვა მეთოდებს. ზოგიერთ შემთხვევაში დეტოქსიკაციის პარალელურად წარმოებს ფსიქოთერაპიაც. დეტოქსიკაციის დასრულების შემდეგ კი ყოფილი წამალდამოკიდებული გადადის აქტიური ფსიქოლოგიური რეაბილიტაციის ეტაპზე, რაც, სამწუხაროდ, ხშირ შემთხვევაში იგნორირებულია პაციენტის მიერ და ხდება რეციდივის, ანუ ნარკოტიკების მოხმარების განახლების მიზეზი.
საერთოდ, მკურნალობასთან დაკავშირებით ისიც აღსანიშნავია, რომ წამალდამოკიდებულება მიიჩნევა ქრონიკულ დაავადებად, რაც იმას ნიშნავს, რომ სრულ განკურნებაზე არ ლაპარაკობენ. ამ შემთხვევაში მკურნალობის მიზანია, მოხერხდეს რემისია და რაც შიეძლება დიდი ხნის განმავლობაში გაგრძელდეს იგი.
მკურნალობა ეფექტურია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ წამალდამოკიდებულს აქვს საკმარისი სურვილი, არის მოტივირებული და შესაბამისად, მჭიდროდ თანამშრომლობს ჯერ ნარკოლოგთან, შემდეგ კი ფსიქოთერაპევტთან, მაქსიმალურად იცავს რჩევებს, ქცევის შეთანხმებულ წესებს, ცდილობს სრულ რესოციალიზაციას.
ჩამოთვლილი მიზეზებიდან ნარკოტიკების გამოყენებამდე ყველაზე ხშირად მივყავართ სამს:
1. მოწყენილობასა და ცნობისმოყვარეობას;
2. მეგობართა თავყრილობის დროს ერთდროულ გამოყენებას;
3. არსებული რეალობისგან გაქცევის სურვილს.
ეს ნარკომანიის პირველადი მიზეზებია, მისი საბოლოო მიზეზი კი არის ადამიანურ ფასეულობათა შემეცნების უუნარობა, დასახული მიზნის მისაღწევად დაბრკოლებათა გადალახვის შიში და მცდარი შეხედულება, რომ მძიმე წუთებში დახმარება მხოლოდ ნარკოტიკს შეუძლია. ნარკომანად ჩამოყალიბება იწყება ნარკოტიკული ნივთიერების პირველივე გასინჯვიდან. საბოლოო შედეგამდე დრო უპირატესად პიროვნულ თვისებებსა და გამოყენებული ნარკოგენული პრეპარატის სახეობაზეა დამოკიდებული.
2. მეგობართა თავყრილობის დროს ერთდროულ გამოყენებას;
3. არსებული რეალობისგან გაქცევის სურვილს.
ეს ნარკომანიის პირველადი მიზეზებია, მისი საბოლოო მიზეზი კი არის ადამიანურ ფასეულობათა შემეცნების უუნარობა, დასახული მიზნის მისაღწევად დაბრკოლებათა გადალახვის შიში და მცდარი შეხედულება, რომ მძიმე წუთებში დახმარება მხოლოდ ნარკოტიკს შეუძლია. ნარკომანად ჩამოყალიბება იწყება ნარკოტიკული ნივთიერების პირველივე გასინჯვიდან. საბოლოო შედეგამდე დრო უპირატესად პიროვნულ თვისებებსა და გამოყენებული ნარკოგენული პრეპარატის სახეობაზეა დამოკიდებული.
როგორ უნდა იცხოვრონ მათ, რომ მკურნალობის შემდეგ ისევ არ დაუბრუნდნენ ნარკოტიკებს?
ამისათვის საჭიროა მოხერხდეს მისი სრული ფსიქო-სოციალური რეაბილიტაცია, საზოგადოებასთან მჭიდრო ინტეგრაცია, დასაქმება, ადამიანთა ისეთ კატეგორიასთან ურთიერთობა, ვინც სოციალურად აქტიურია და თავისუფალია ნარკოტიკებთან დაკავშირებული პრობლემებისაგან. სამწუხაროდ, ჯერჯერობით ამ მიმართულებით რაც კეთდება, როგორც იტყვიან, ზღვაში წვეთია, იმდენად დიდია წამალდამოკიდებულთა რაოდენობა. საჭიროა მეტი ყურადღება მიექცეს ფსიქო-სოციალურ რეაბილიტაციას, უნდა გაფართოვდეს ამ მიმართულებით მომუშავე ორგანიზაციები, შეიქმნას მეტი სოციალური საწარმო და სხვ.
და ბოლოს, რაიმე სტატისტიკა თუ გაქვთ? ან პირადი გამოცდილებიდან როგორ შეაფასებთ საქართველოში არსებულ
მდგომარეობას ნარკოდამოკიდებულ ადამიანებთან დაკავშირებით?
ექსპერტთა ვარაუდით, საქართველოში ნარკოტიკის მომხმარებელთა რაოდენობა რამდენიმე ასეულ ათასს აღწევს. ზუსტი ციფრის დადგენა შეუძლებელია, თუმცა საერთაშორისო ექსპერტები აპრობირებული მეთოდით – ქვეყანაში სოციალური მდგომარეობის, გამოვლენილ ნარკომომხმარებელთა რაოდენობისა და სხვა მახასიათებლების შეჯერებით – საზღვრავენ მიახლოებით წამალდამოკიდებულთა რაოდენობას. აღნიშნული რაოდენობა კი, გადაჭარბების გარეშე შეიძლება ითქვას, რომ ნამდვილად კატასტროფულია.
კვლევის შედეგები
ჩემი კვლევის
ჩატარების შემდეგ
დავასკვენი რომ
ნარკომანია ჩვენი
ქვეყნის დიდი
პრობლემაა, ვინაიდან
საქართველოში ამ
საკითხს არც
ისე გულმოდგინედ
უყურებენ,ამ
დასკვნემდე იმიტომ
მივედი რომ
საქართველოში არ
არის სპეციალური
ნარკოლოგიური ცენტრები
რომლებიც ნარკომანებს
გამოჯამრთელებაში და
საზოგადოებაში დაბრუნებაში
დაეხმარებიან,შეიძლება
ითქვას რომ
პირიქით მათ
ყველანაირად რიყავენ
და და
ზურგს აქცევენ .
რას იწვევს ნარკოტიკი!
უმეტესობას ახასიათებს ე. წ. ტოლერანტობა ანუ მიჩვევა. ამის გამო ადამიანები ერთიდაიგივე ეფექტის მისაღწევად იძულებულნი არიან მზარდი დოზებით მოიხმარონ ნარკოტიკები. ამ დროს უკვე პიროვნება ხდება წამალდამოკიდებული და აღარ შეუძლია უარი თქვას ნარკოტიკზე, რადგან მას უვითარდება აბსტინენცია ანუ „ლომკა“, როდესაც მრავალ არასასიამოვნო შეგრძნებას განიცდის. მას აღენიშნება: ძლიერი ტკივილები სხეულის სხვადასხვა ნაწილებში, უძილობა, დეპრესია, უსაფუძვლო შიშები , შფოთვა, უმადობა, კუჭ–ნაწლავის აშლილობა, ძლიერი გადაღლა, მხედველობითი და სმენითი ჰალუცინაციები, ნარკოტიკის მოხმარების მტანჯველი სურვილი.ნარკოტიკების მოხმარების ადრეულ ეტაპზე ადამიანი არ აქცევს ყურადღებას გვერდით მოვლენებს, რადგან მათგან მიღებული სიამოვნება დასაწყისში აღემატება უსიამოვნო შეგრძნებებს,თუმცა გადის დრო და სიამოვნება ნელ–ნელა მცირდება, მის მისაღწევად ნარკოტიკის უფრუ და უფრო დიდი დოზებია საჭირო. სიამოვნების შემცირებასთან ერთად წინა პლანზე იწევს ის არასასურველი მოვლენები, რაც ნარკოტიკების ხანგრძლივ გამოყენებას თან ახლავ ს.
ნარკოტიკების რეგულარულმა მოხმარებამ შეიძლება გამოიწვიოს გარკვეული უარყოფითი ცვლილებები ადამიანის ორგანიზმში და ხშირ შემთხვევაში სიკვდილი.
მოზარდი და ნარკოტიკი
- როგორ გავლენას ახდენს შვილზე მამა-ნარკომანი?
- მიიჩნევა, რომ ბავშვები, რომლებიც ნარკომანთა ოჯახებში იზრდებიან, დიდი რისკის წინაშე დგანან. ცხადია, არც ერთ მშობელს არ უნდა, მისი შვილი წამალდამოკიდებული გახდეს; უკრძალავენ ნარკოტიკების გასინჯვას, ესაუბრებიან მათ მავნე გავლენაზე. ფსიქოლოგიურად ეს ის შემთხვევაა, როცა მამა ეუბნება შვილს:
“არ მოიქცე, როგორც მე ვიქცევი; მოიქეცი ისე, როგორც მე გეუბნები”.
ასეთი დამოკიდებულება ბავშვებში გაურკვევლობასა და გაორებას იწვევს, მათ უყალიბდებათ ძლიერი არასრულფასოვნების კომპლექსი და დაბალი თვითშეფასება. ცხოვრების ამა თუ იმ ეტაპზე, როცა სერიოზული სირთულის პირისპირ აღმოჩნდებიან, ასეთი ადამიანები ხშირად პრობლემის გადაჭრის ნაცნობ ხერხს –
ნარკოტიკს მიმართავენ.
- ცნობილია, რომ მშობელი ყველაზე გვიან იგებს შვილის ნარკოტიკებით გატაცების შესახებ. რას უნდა მიაქციოს მან ყურადღება, რომ ეს არ გამოეპაროს?
- თუ ოჯახში ჯანსაღი ატმოსფერო სუფევს, ოჯახის წევრებს შორის ჯანსაღი ურთიერთდამოკიდებულებაა, არ არის დარღვეული დედა-მამა-შვილის ფსიქოლოგიური სამკუთხედი, წარმოუდგენელია, შვილის ფერისცვალება ვერ შეამჩნიო. მით უმეტეს, ნარკოტიკული საშუალებებით გამოწვეული ცვლილებები საკმაოდ შესამჩნევია: ბავშვს აღარაფერი აინტერესებს, ხდება გულჩათხრობილი, იმპულსური, გაურბის ოჯახის წევრებთან კონტაქტს, თავს არიდებს ძველ მეგობრებს, ხდება გონებაგაფანტული, უყურადღებო, ჩამორჩება სწავლაში, აცდენს გაკვეთილებს და, რაც მთავარია, იძირება ტყუილების მორევში, გამუდმებით ითხოვს ფულს, იჩენს ახალ ნაცნობ-მეგობრებს, რომლებთანაც მხოლოდ წამალი აკავშირებს. იმის გამო, რომ ჩვენი საზოგადოება სათანადოდ არ არის ინფორმირებული ნარკოტკების მოხმარებით გამოწვეული ფსიქოფიზიკური ცვლილებების შესახებ, მშობელი შვილის უცნაურ ქცევას ხშირად მხოლოდ გარდატეხის ასაკს მიაწერს. ძვირფასო მშობლებო! თუ ამჩნევთ, რომ თქვენს შვილს ხასიათი მკვეთრად შეეცვალა, დასჩემდა უძილობა, უგუნებობა, უხალისობა, ადვილად ღიზიანდება, უმიზეზოდ გამოხატავს აგრესიას, უხეშობს, იკეტება საკუთარ თავში, გაურბის მშობლებთან კონტაქტს – შეეცადეთ, ჩაუღრმავდეთ ამ ცვლილებებს და დახმარების ხელი გაუწოდოთ მას. გახსოვდეთ: ვიდრე მოზარდი ეპიზოდური მომხმარებელია, მისი გადარჩენა შესაძლებელია. ოღონდ ჩხუბით, დასჯითა და შეურაცხყოფით ვერაფერს მიაღწევთ, პირიქით, საქმეს უფრო მეტად წაახდენთ. მეგობრული და თბილი დამოკიდებულებით, ბავშვის ინტერესების გაზიარებით, მისი მოსმენით, მისი პიროვნული ღირსებებისა და შესაძლებლობების პატივისცემით უფრო უკეთეს შედეგს მიიღებთ.
=- ვის უნდა მიმართოს დასახმარებლად მშობელმა?
- თუ მშობელს შვილის არაჯანსაღი მდგომარეობის შესახებ ეჭვი გაუჩნდა, უნდა მიმართოს ნარკოლოგს ან ფსიქოთერაპევტს. არსებობს ტესტი შარდის გამოკვლევით ყოველგვარი ნარკოტიკის გამოსავლენად. ეს საშუალებას იძლევა, დროულად და მიზანმიმართულად გავატაროთ სათანადო ღონისძიებები. გარწმუნებთ, ხშირად მოზარდი ნანობს თავის საქციელს, მაგრამ უკან დასახევ გზას ვერ ხედავს. კარგი იქნება, თუ ამ დროს ეკლესია გახდება მისთვის ბნელსა და ნათელს შორის გადებული ხიდი. სცადეთ, შვილთან ურთიერთობის მოგვარებაში მოძღვარიც დაიხმაროთ.
- როგორ დავიცვათ ისინი, ვისაც ნარკოტიკი ჯერ არ გაუსინჯავს?
- ყოველივე ცუდის საწყისი უცოდინარობაა. მშობელს, მასწავლებელს, საზოგადოების ყოველ წევრს სწორი ინფორმაცია უნდა ჰქონდეს ნარკოტიკებისა და ნარკომანიის შესახებ. მშობელმა უნდა იცოდეს, რა ემუქრება მის შვილს; მასწავლებელმა უნდა იცოდეს, როგორ მიაწოდოს ეს ინფორმაცია ბავშვებს, მათთვის უფრო მისაღები და გასაგები როგორ გახადოს. ინფორმაცია იმის შესახებ, რა არის ნარკოტიკი და ნარკომანია, ბავშვებმა სკოლის ასაკიდანვე უნდა მიიღონ. მათ ცნობიერებაში ღრმად უნდა ჩაიბეჭდოს, რომ ნარკომანია ურთულესი დაავადებაა, – ხოლო ნარკომანი – ავადმყოფი. ამ შემთხვევაში “ნარკომანი” მათთვის ავტორიტეტული და მისაბაძი პიროვნების სინონიმად აღარ იქცევა. ავადმყოფობა არავის უნდა. არავინ ამაყობს თავისი დაავადებით, არც დაავადებულს ბაძავს.
ნარკომანია მხოლოდ დაავადება როდია; იგი ცხოვრების წესია, გზა, რომელსაც ადამიანი ინტელექტის, სხეულისა და სულის განადგურებამდე მიჰყავს. სამწუხაროდ, უკანასკნელ წლებში ნარკომანია ჩვენი ცხოვრების თანამგზავრად იქცა. ბევრმა მხოლოდ ნარკომანების ერთი შეხედვით ამოცნობა კი არ ვისწავლეთ, არამედ ახლობლებსა და მეგობრებს შორის მათ არსებობასაც შევეგუეთ. არავისთვის არის საიდუმლო, რომ ახალგაზრდების თითქმის ნახევარს ამა თუ იმ ნარკოტიკისთვის ერთხელ მაინც გაუსინჯავს გემო. ტელევიზიით თუ პრესით თითქმის ამომწურავ ინფორმაციას ვიღებთ ამ დამღუპველი სენის შესახებ, და მაინც, ნარკომანთა რაოდენობა დღითი დღე იზრდება.
ნარკომანია ქრონიკული დაავადებაა, რომელიც გამოწვეულია სამკურნალო და არასამკურნალო ნარკოტიკული ნივთიერებების ბოროტად გამოყენებით. მას ახასიათებს პათოლოგიური ლტოლვა ნარკოტიკული ნივთიერებისადმი, მისაღები დოზის ზრდის ტენდენცია და ფიზიკური დამოკიდებულების ჩამოყალიბება. იგი საყოველთაოდ მიღებული მორალურ-ზნეობრივი ნორმებისგან გადახრილი ქცევაა.
ჩემი აზრით,ნარკომანი ადამიანი არის ავადმყოფი და მას დახმარება სჭირდება და არა ზურგის შექცევა,მაგრამ საქართველოში ეს ფაქტი სულ სხვანაირად ესმით და გონიათ,რომ თუ ამ ადამიანებს დაიჭერენ ისინი ამით გამოსწორდებიან ...ეს ტყუილია,ამას პირიქით უარესი შედეგები მოყვება ხოლმე. ასეთი ადამიანი ციხეში ყოფნის დროს ვერ უძლებს ე.წ ლომკას და სიკვდილს ამჯობინებს.
No comments:
Post a Comment